HPV (z ang. Human Papilloma virus) to wirus brodawczaka ludzkiego, który często odgrywa kluczową rolę w powstawaniu raka szyjki macicy. Udało się zidentyfikować już ponad 200 podtypów wirusa, z czego tylko kilka odpowiedzialnych jest za powstawanie onkologicznych przekształceń w naszych komórkach. Za najgroźniejsze dla człowieka uważa się typy 16 i 18, ale jest też kilka innych, podobnie przez nas nie lubianych. Do przeniesienia zakażenia najczęściej dochodzi podczas kontaktów seksualnych, lecz nie tylko. W przypadku, gdy zmiany wywołane przez HPV zlokalizowane są na zewnętrznych narządach płciowych istnieje możliwość przeniesienia zakażenia przez bieliznę, ręcznik lub palpacyjnie. Aby doszło do zakażenia zazwyczaj musi dojść do uszkodzenia nabłonka, a wirusowi powinien towarzyszyć jakiś ‘pomocnik’ zwany kofaktorem.
Należy do nich m.in.:
- Palenie papierosów - substancje smoliste zawarte w dymie tytoniowym tłumią odpowiedź immunologiczną i mają bezpośrednie działanie kancerogenne uszkadzając błony komórkowe nabłonków,
- Duża liczba porodów (powyżej 7),
- Długotrwała antykoncepcja hormonalna,
- Inne zakażenia przenoszone drogą płciową, m.in. zakażenie wirusem opryszczki, HIV, Chlamydia trachomatis, przewlekłe stany zapalne,
- Niedobory odporności,
- Niedobór antyoksydantów w diecie,
- Wczesna inicjacja seksualna,
- Duża liczba partnerów.
Wirus HPV nie wnika do krwiobiegu, lecz zagnieżdża się w naszych nabłonkach infekując narządy moczowo-płciowe. Niektóre typy wirusa HPV mogą infekować szyjkę macicy i powodować zmiany w obrębie budujących ją komórek. W większości przypadków, zakażenie wirusem HPV mija samoistnie, jednak czasem wirus utrzymuje się i kontynuuje zmienianie komórek szyjki macicy.
Zakażenie HPV można podejrzewać u osób, u których występują nawracające i przewlekłe stany zapalne dróg rodnych. Upewnić się co do obecności wirusa w naszym organizmie możemy poprzez badania PCR, podobne do badania cytologicznego szyjki macicy. Wykonanie testu w kierunku HPV DNA jest wskazane głównie w przypadku otrzymania niejasnego wyniku cytologicznego u kobiet. Wykonanie cytologii daje nam tylko częściowy obraz obecnego stanu zdrowia, pokazuje czy zaszły jakieś patologiczne zmiany w komórce. Badanie cytologiczne nie jest jednak wystarczająco czułym testem do wykrycia zakażenia HPV i często zdarzają się fałszywie negatywne wyniki cytologiczne. Dzięki wykonaniu testu DNA HPV otrzymujemy bardzo dokładną informację o występowaniu zakażenia wirusem, jak również o tym, jakim typem wirusa jesteśmy zarażeni. Pozwala to na określenie predyspozycji do zachorowania na raka szyjki macicy.
Wykonanie cytologii i testu HPV pozwala na postawienie najwłaściwszej diagnozy. Są kraje na świecie, gdzie wykonuje się równolegle badanie cytologiczne i w kierunku HPV DNA co 5 lat. W Polsce nadal jeszcze podstawowym badaniem skryningowym jest badanie cytologiczne.
Gdy wynik testu na obecność wirusa HPV jest pozytywny, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem i zastosować się do jego wskazań. Przy podejmowaniu leczenia kobiety dobrze byłoby skontrolować partnera seksualnego, ponieważ zakażenie może dotyczyć pary i wtedy leczenie dotyczy ich obojga, co jest istotne, by uniknąć nawracania infekcji. Jeśli dochodzi do infekcji o słabym nasileniu, zazwyczaj wystarczy obserwacja Pacjentki, czyli co 6 miesięcy wykonuje się badanie cytologiczne szyjki macicy poparte badaniem kolposkopowym, jeśli jest taka potrzeba. Jeśli zmiana wywołana przez wirusa jest w stopniu średnim i/lub dużym to zazwyczaj Pacjentka wymaga leczenia zabiegowego. Po wyleczeniu objawów wskazane jest ponowne przeprowadzenie badania cytologicznego – najlepiej po upływie 6 miesięcy. Gdy wynik cytologii jest prawidłowy, obraz szyjki w badaniu kolposkopowym nie budzi zastrzeżeń a wynik testu na obecność wirusa HPV jest negatywny, można przyjąć, że szanse na rozwój zmian mogących spowodować raka szyjki macicy w najbliższym czasie jest bliska zeru. Nadal jednak może dojść do zakażenia wirusem HPV.
Istnieją na rynku polskim szczepionki przeciwko wirusowi HPV, zalecane zwłaszcza u młodych kobiet, jeszcze przed rozpoczęciem współżycia.
Gabinet Chorób Szyjki Macicy w Szpitalu Specjalistycznym im. Św. Rodziny oferuje, m.in.:
- cytologię – badanie mikroskopowe złuszczonych komórek nabłonka szyjki macicy (badanie pobiera położna po wcześniejszym ustaleniu terminu).
- kolposkopię – ocena szyjki macicy po wybarwieniu jej specjalnym odczynnikiem w powiększeniu mikroskopowym. Metoda ta pozwala na wstępne postawienie diagnozy w trakcie pierwszej wizyty, kiedy Pacjentka zgłasza się z nieprawidłowym wynikiem badania cytologicznego.
- Diagnostykę HPV - u Pacjentek z nieprawidłowymi wynikami cytologii, lub jako kontrolę po leczeniu zabiegowym.
- krioterapię – metoda lecznicza polegająca na destrukcji bardzo niską temperaturą nieprawidłowej tkanki, takiej jak brodawki czy zmiany wirusowe w obrębie sromu, pochwy lub szyjki.
- drobne zabiegi w znieczuleniu miejscowym lub bez niego (jeśli to możliwe) – pobieramy wycinki ze sromu, pochwy i szyjki macicy, ukręcamy polipy z tych samych miejsc, wycinamy brodawki i wykonujemy inne rzadsze zabiegi.
- zabiegi w znieczuleniu ogólnym w obrębie ambulatoryjnego oddziału zabiegowego - wykonujemy wyłyżeczkowanie kanału szyjki i jamy macicy oraz leep lub elektronizacje, które pozwalają nam, po wycięciu patologicznych zmian w obrębie sromu, pochwy lub szyjki uzyskać materiał do badania histopatologicznego.
Strona główna
